Festiwal NOWY WIEK
AWANGARDY narodził się z naszej wspólnej fascynacji muzyką improwizowaną
o jazzowych korzeniach. Wspólnej, bowiem festiwal współtworzą: klub
Dragon, Fundacja Małego Domu Kultury, Stowarzyszenie Multikulti oraz
Multikulti Project i Laurence Family. Początkowo miały to być pojedyncze
koncerty realizowane w małej salce nad Dragonem, która z czasem zyskała
nazwę Małego Domu Kultury. W roku 2010 roku koncertów było dość i
zdecydowaliśmy się ubrać je w formę cyklu oraz wyjść poza klub
realizując wraz ze SPOT.em The Ex + Brass Unbound oraz Peter Brötzmann
Chicago Tentet, by w tym roku przybrać formę "festiwalu kroczącego".
W tym roku - nieco inaczej niż w latach poprzednich - zdecydowaliśmy
się zorganizować 3 dniowy festiwal - 3-5 listopada 2014. Niejako
pretekstem do tego są pięćdziesiąte urodziny dwóch najważniejszych
naszych muzycznych przyjaciół - saksofonistów Ken Vandermark i Matsa
Gustafssona. To właśnie ich projekty prezentowane podczas tych trzech
dni będą osią festiwalu. Mats Gustafsson przywiezie do Poznania swoje
najsłynniejsze trio The Thing. To prawdziwy jazzowy kolos! Jej
członkowie - obok Gustafsson - Paal Nilssen-Love, Ingebrigt Haker Flaten
- są doskonale znani na scenie jazzowej. Wystarczy tylko wspomnieć ich
współpracę z Peterem Broetzmannem, Kenem Vandermarkiem, Joe McPhee, Paul
Lovensem czy Barry Guy'em. Obecnie, obok Atomic, jest uznawana za
najciekawszy skandynawski zespół grający muzykę improwizowaną. Ich
muzyka wywodzi się z tradycji niemieckiego, brytyjskiego i
amerykańskiego free jazzu lat sześćdziesiątych, ze szczególnym
uwzględnieniem twórczości Dona Cherry'ego, który przez wiele lat
mieszkał w Sztokholmie. Ale to nie wszystko - z jazzem miesza się tu
rock, hard core, punk, noise i elektroniczne preparacje tworzące
nierozerwalną muzyczną całość. Jak pisał krytyk All About Jazz:
"koncerty tych trzech znakomitych improwizatorów są niesamowitą
mieszanką tradycji, awangardy, energii i szaleństwa. W rezultacie
otrzymujemy dawkę wspaniałej muzyki, która na pewno nikogo nie pozostawi
obojętnym".
Ken Vandermark zaprezentuje się w dwóch odsłonach
- najpierw świetnie znany polskiej publiczności duet Vandermark / Tim
Daisy. współpracowali i współpracują ze sobą w ramach kilku grup - The
Vandermark 5, Bridge 61, Frame Quartet, Sound In Action Trio, Made to
Break czy Resonance Project. Niemal od samego początku realizują oni
także projekt duetowy. Pierwsze koncerty grali razem już pod koniec 2002
roku. Muzyczna formuła, którą wybrali jest owocem dwóch fascynacji.
Pierwszą są duetowe nagrania Dona Cherry'ego z Edem Blackwellem,
Anthony'ego Braxtona z Maxem Roachem czy Petera Brötzmanna z Hanem
Benninkiem. Od Blackwella i Cherry'ego przyjmują oni podobną, lekką i
komunikatywną formułę grania, nie uciekają od melodycznej prostoty i
piękna rozumianego w bardzo tradycyjnym duchu; od Braxtona z Roachem -
wielką dbałość o strukturę utworów, ale i rytmiczne komplikacje; a od
Brötzmanna z Benninkiem - energię i bezkompromisowość. Wzbogacają jednak
muzykę o to, co dla Kena Vandermarka zawsze było znakiem rozpoznawczym -
transową, rockową motorykę. Drugą są formalne zależności improwizacji i
kompozycji rozumiane w duchu idei twórców freely improvised music (nie
bez wpływu idei Johna Cage'a i Mortona Feldmana). Oznacza to więc w tym
przypadku odejście od ornamentalnego charakteru jazzowej improwizacji -
nie jest już ona wprowadzana do kompozycji w czasie jej wykonywania, ale
to kompozycja jest efektem wspólnej, w tym przypadku duetowej,
improwizacji. Kompozycja jest więc procesem realizowanym w trakcie
koncertu na oczach widzów.
Finałem festiwalu będzie koncert
nowego kwartetu Kena Vandermarka - Made To Break [pod wieloma względami
jest to zespół będący następcą słynnego The Vandermk 5, który - mimo
międzynarodowego składu - stara się działać jako tzw. working band].
"Nowy" oznacza tutaj także próbę odmiennego podejścia chicagowskie
saksofonisty do muzycznej materii, nawet jeżeli wykorzystuje on metody
wcześniej stosowane choćby w projektach FME, Frame Quartet czy Spaceways
Inc. Główną zasadą, według której powstałą muzyka kwartetu jest jej
"modułowa organizacja" - poszczególne kompozycje zbudowane są z bloków,
które z kolei mogą być oparte na jednym z trzech zasadniczych elementów:
temacie, rytmie lub strukturze. Moduły te oczywiście można przestawiać w
obrębie kompozycji za każdym razem na nowo budując - odmienny od innych
- szkielet kompozycji. Taki sposób tworzenia bywa także nazywany
"improwizacją strukturalną", ponieważ przy zachowaniu poszczególnych
składowych elementów pozwala na eksperymentowanie z ostateczną formą
kompozycji. Inną rzeczą jest pisanie np. dwóch lub trzech partii na
każdy z instrumentów zespołu, tak by partnerzy mogli sami wprowadzać
dodatkową zmienną i w jakiejś mierze swoimi wyborami determinować
brzmienie zespołu, i końcowy wydźwięk kompozycji. «Staram się wyjść poza
jazzową estetykę i wykorzystać różne źródła moich rytmicznych i
melodycznych pomysłów, ale których inspiracją są często odmienne gatunki
muzyki, którymi jestem zainteresowany - funk, rock, europejska
awangarda i scena free improv czy choćby i dorobek tzw. szkoły
nowojorskiej - Cage'a, Feldmana, Wolffa, Browna; aby znaleźć nowe
sposoby organizowania komponowanej materii», mówi Vandermark. Niektóre z
modułów są porywające, inne zdają się być bardziej abstrakcyjne i
chaotyczne, a jeszcze inne są jakby układanką w trakcie tworzenia.
Zawsze jednak musimy pamiętać, że jest to tylko jedno z nieskończenie
wielu możliwych rozwiązań w ramach jednej i tej samej kompozycji. To
muzyka będąca niezwykłą, energetyczną podróżą i fascynującą
intelektualną przygodą!
Prócz tych zagranicznych projektów usłyszymy
jeszcze dwa niezwykłe poznańskie zespoły tworzące muzykę improwizowaną -
Bachorze (Maciej Maciągowski, Michał Jerzy Biel, Paweł Doskocz) oraz
GMO Trio (Piotr Mełech, Witold Oleszak, Adam Gołębiewski). A całość
uzupełnią jeszcze spotkania z muzykami kwartetu Made To Break oraz
conocne (rozpoczynające się o godzinie 23.00) jam sessions w klubie
Dragon.
ZAPRASZAMY SERDECZNIE!!!
PROGRAM:
3 XI 2014 - poniedziałek:
godzina 19.00, Mały Dom Kultury - Klub Dragon
godzina 20.30, Mały Dom Kultury - klub Dragon
Jam session - około godziny 23.00 Klub Dragon , scena główna
4 XI 2014 - wtorek
Spotkanie z muzykami godzina 17.00, Cicha Kuna
Jam session około godziny 23.00 Klub Dragon, scena główna
5 XI 2014
Spotkanie z muzykami , godzina 17.00, Cicha Kuna
